در این مقاله جامع با اصول طب سنتی در زمینه سلامت غذایی آشنا شوید. از مزاج‌شناسی تا درمان‌های گیاهی و نقش تغذیه طبیعی در بهبود کیفیت زندگی را بررسی می‌کنیم.
مقدمه
در دنیای پرشتاب امروز که بیماری‌های مزمن، استرس، آلودگی غذایی و سبک زندگی ناسالم فراگیر شده‌اند، بازگشت به ریشه‌های درمان و سلامت یعنی طب سنتی ایرانی می‌تواند راهی سالم، ارزان و موثر برای حفظ سلامتی باشد. طب سنتی، با بهره‌گیری از مزاج‌شناسی، گیاهان دارویی و اصول تغذیه‌ای طبیعی، نگاهی جامع به انسان و سبک زندگی او دارد.
در این مقاله از سایت هورا، به بررسی نقش طب سنتی در ارتقای سلامت غذایی و پیشگیری از بیماری‌ها می‌پردازیم. همچنین به شما نشان می‌دهیم که چگونه می‌توانید با شناخت مزاج خود، غذاهای مناسب بدنتان را انتخاب کنید و سبک زندگی سالم‌تری داشته باشید.
طب سنتی چیست و چه تفاوتی با طب مدرن دارد؟
تعریف طب سنتی
طب سنتی (Traditional Medicine) به مجموعه‌ای از علوم، تجربیات و روش‌های درمانی گفته می‌شود که ریشه در تاریخ، فرهنگ و آداب هر ملت دارد. در ایران، این طب با آموزه‌های ابن‌سینا، رازی، جرجانی و دیگر حکمای اسلامی-ایرانی توسعه یافته و در طول قرون متمادی به یکی از کامل‌ترین نظام‌های پزشکی جهان تبدیل شده است.
تفاوت با طب مدرن
در حالی‌که طب مدرن بر اساس داروهای شیمیایی و درمان علامتی عمل می‌کند، طب سنتی نگاهی پیشگیرانه دارد و تلاش می‌کند تعادل بین مزاج‌ها، تغذیه و سبک زندگی را برقرار کند. در واقع، درمان در طب سنتی زمانی آغاز می‌شود که هنوز بیماری به مرحله حاد نرسیده باشد.
مزاج‌شناسی: کلید درک سلامت در طب سنتی
یکی از ستون‌های اصلی طب سنتی، شناخت مزاج‌هاست. هر فرد دارای یک مزاج خاص است که ویژگی‌های جسمی، روانی و تغذیه‌ای او را تعیین می‌کند.
چهار مزاج اصلی:
-
مزاج گرم و خشک (صفراوی)
-
ویژگی: پرانرژی، کم‌خواب، پرتحرک
-
غذاهای مفید: خنک و مرطوب مثل خیار، آلو، کاهو
-
غذاهای مضر: ادویه‌جات، سرخ‌کردنی‌ها، عسل زیاد
-
-
مزاج گرم و تر (دموی)
-
ویژگی: خون‌گرم، اجتماعی، قوی‌جثه
-
غذاهای مفید: معتدل، سرد مثل دوغ، کدو، اسفناج
-
غذاهای مضر: گوشت قرمز، ادویه، تنقلات گرم
-
-
مزاج سرد و تر (بلغمی)
-
ویژگی: آرام، خواب‌آلود، پوست روشن
-
غذاهای مفید: گرم و خشک مثل زنجبیل، دارچین، خرما
-
غذاهای مضر: لبنیات زیاد، برنج سفید، بستنی
-
-
مزاج سرد و خشک (سوداوی)
-
ویژگی: دقیق، درون‌گرا، مستعد وسواس
-
غذاهای مفید: گرم و تر مثل عسل، بادام، زعفران
-
غذاهای مضر: مواد نگهدارنده‌دار، غذاهای آماده
-
تغذیه در طب سنتی: اصل پیشگیری قبل از درمان
طب سنتی تأکید زیادی بر اصلاح تغذیه دارد. بسیاری از بیماری‌ها مانند چاقی، دیابت، فشار خون و حتی افسردگی، از دیدگاه طب سنتی ریشه در سوءتغذیه و ناسازگاری غذایی با مزاج فرد دارد.
اصل کلیدی: «هر غذا دارو است یا سم، بسته به نوع مزاج»
برای مثال، ممکن است خرما برای فرد بلغمی‌مزاج دارویی عالی باشد اما برای فرد صفراوی مضر و ایجادگر التهاب شود.
توصیه‌های عمومی تغذیه در طب سنتی:
-
پرهیز از خوردن غذاهای مختلف در یک وعده (مثلاً شیر و ماهی یا ماست و گوشت)
-
پرهیز از مصرف آب سرد بلافاصله بعد از غذا
-
خوردن صبحانه کامل و شام سبک
-
استفاده از گیاهان دارویی به عنوان چاشنی غذا (نعناع، زنیان، رازیانه و…)